Bożena Jaskowska
Tematyka referatu opiera się na paradygmacie metafory konceptualnej, gdzie przyjmuje się, że metafora łączy rozum i wyobraźnię i jest nie tylko głównym składnikiem codziennego posługiwania się językiem, ale przede wszystkim dotyczy myślenia i poznania oraz wpływa na sposób postrzegania oraz działania. W tym ujęciu dokonuje się rzutowania pojęciowego tj. pobierania struktury pojęciowej z domeny źródłowej na strukturę pojęciową domeny docelowej. Pozwala to na odnoszenie się do doświadczeń (fizycznych i mentalnych) związanych z domeną źródłową w celu lepszego zrozumienia koncepcji pojęciowej domeny celowej. Metaforyka w tym ujęciu od wielu lat jest podstawą projektowania przestrzeni informacyjnych oraz budowania wrażeń użytkownika. Celem referatu jest znalezienie odpowiedzi na pytanie czy schematy wyobrażeniowe budowane na bazie metafor mają odzwierciedlenie w komunikacji z asystentami AI (chatbotami), a także zbadanie, czy zastosowana metafora wpływa na postrzegane przez użytkownika ciepło i kompetencje chatbota oraz na ogólną satysfakcję. Teza wystąpienia oparta jest na modelu „Wielkiego Łańcucha Bytów” wg którego nadano asystentom AI cechy następujących metaforycznych postaci: boga, człowieka, zwierzęcia, rośliny, obiektu fizycznego oraz asystenta bez cech. Badania przeprowadzono techniką eyetrackingu, ankiety i wywiadu pogłębionego oraz posłużono się technologią ChatGPT-4 i Dalle-3.