Katarzyna Materska
Projektując narzędzia deponowania, odkrywania i ponownego wykorzystania danych i wiedzy w sieci semantycznej (np. repozytoria, platformy, portale naukowe, agregatory) należy podjąć decyzje o wyborze schematu metadanych oraz wyborze słowników (często wielojęzycznych). Wzmocnieniu jakości, użyteczności i interoperacyjności semantycznej pomiędzy systemami służą m.in. zasady FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable), które są ogólnymi wytycznymi, co oznacza, że ich wprowadzenie nie zawsze jest jednoznaczne.
Celem wystąpienia jest zwiększenie świadomości w obszarze aktualnych trendów zasad FAIR w odniesieniu do słowników kontrolowanych w naukach humanistycznych i społecznych, w szczególności w otwartych zasobach humanistyki cyfrowej, co ma posłużyć budowaniu maksymalizacji funkcjonalności i oddziaływania kontrolowanych słowników, których użytkownikami są ludzie i maszyny.
W badaniach porównano stopień zastosowania zasad FAIR w różnych systemach. W tym celu wykorzystano zarówno publikacje naukowe z ostatnich kilku lat, jak i dokumentację projektową oraz konkretne implementacje (np. słowniki wielojęzycznego serwisu Go Triple, TaDiRAH – Taxonomy of Digital Research Activities in the Humanities, słowniki Konfederacji Repozytoriów Otwartego Dostępu COAR oraz polskie repozytoria: Repozytorium CeON (od końca kwietnia 2024 Repozytorium Otwartych Publikacji Naukowych OPEN), RepOD oraz RDS.